American Immigration Lawyers Association (tức là Hiệp Hội Luật Sư Di Trú Hoa Kỳ) nhận được thông tin đáng tin cậy rằng Office of the Principal Legal Advisor (OPLA) (tức là Văn Phòng Cố Vấn Pháp Lý Chính) của Immigration and Customs Enforcement (ICE) sẽ bắt đầu nộp đơn yêu cầu mở lại tất cả các hồ sơ từng được Tòa Di Trú cho đóng tạm thời trước đây. Theo thông tin nhận được, những đơn yêu cầu này dự kiến sẽ được nộp trước thứ Tư, ngày 9 tháng 7 năm 2025. Quý vị nào từng có hồ sơ bị đóng tạm thời cần lưu ý: thông thường, các đơn yêu cầu mở lại chỉ cho phép thời hạn 10 ngày để phản hồi. Thời hạn ngắn này có thể gây ra nhiều khó khăn, đặc biệt đối với những người không báo địa chỉ mới cho tòa, hoặc nếu hệ thống của Executive Office of Immigration Review (EOIR) (tức là Văn Phòng Điều Hành Tòa Di Trú) chưa cập nhật địa chỉ chính xác.

Thường những hồ sơ được Tòa Di Trú cho đóng tạm thời trước đây là được đóng theo điều luật “Prosecutorial Discretion.” “Prosecutorial Discretion” trong luật di trú có thể được hiểu là “quyền tự quyết của cơ quan công tố di trú” – tức là quyền mà các cơ quan thi hành luật di trú Hoa Kỳ, đặc biệt là Immigration and Customs Enforcement (ICE) và Office of the Principal Legal Advisor (OPLA), có thể sử dụng để quyết định liệu có nên thi hành một hành động cưỡng chế di trú nào đó hay không. Mục đích của quyền tự quyết là để ưu tiên sử dụng nguồn lực cho các trường hợp quan trọng, như người có tiền án nghiêm trọng hoặc đe dọa an ninh quốc gia, và giảm ưu tiên đối với những người có yếu tố nhân đạo, như đã sống lâu dài ở Hoa Kỳ, có con cái là công dân Hoa Kỳ, hoặc hoàn cảnh đặc biệt. Quyền này không phải là quyền đương nhiên được đảm bảo theo luật, mà hoàn toàn tùy thuộc vào chính sách của chính quyền và đánh giá từng trường hợp. Do đó, không có gì bảo đảm hồ sơ xin quyền tự quyết sẽ được chấp thuận.

Người bị đưa ra Tòa Di Trú có thể xin “Prosecutorial Discretion” (PD) để tránh bị trục xuất hoặc hoãn lại thủ tục trục xuất. Có nhiều lý do người bị đưa ra tòa có thể xin quyền này. Trước hết, nếu người đó không đủ điều kiện để xin một quyền lợi di trú ngay trong tòa, họ có thể xin PD để tòa hành chính đóng hồ sơ hoặc tạm ngưng hồ sơ, giúp họ có thêm thời gian để chuẩn bị hoặc chờ hội đủ điều kiện trong tương lai. Thứ hai, nếu họ đang có những yếu tố nhân đạo đáng kể như có con cái là công dân Hoa Kỳ, đang chăm sóc người thân bị bệnh, hoặc có thời gian cư trú dài hạn tại Hoa Kỳ, họ có thể xin PD để được phép ở lại và tránh bị trục xuất ngay lập tức.

Ngoài ra, “Prosecutorial Discretion” (PD) còn cho phép họ rút hồ sơ khỏi tòa để nộp đơn xin quyền lợi di trú trực tiếp với U.S. Citizenship and Immigration Services (USCIS), chẳng hạn như điều chỉnh tình trạng dựa trên hôn nhân với công dân Hoa Kỳ. Việc rút hồ sơ ra khỏi tòa sẽ tránh cho họ một lệnh trục xuất, vốn có thể ảnh hưởng xấu đến tương lai di trú của họ, kể cả việc bị cấm nhập cảnh trong nhiều năm. Trong bối cảnh các cơ quan thực thi di trú đang ưu tiên trục xuất những người có tiền án nghiêm trọng hoặc gây đe dọa đến an ninh quốc gia, những người không thuộc diện ưu tiên có thể yêu cầu PD để chứng minh rằng họ không nên bị đưa ra khỏi nước. Cuối cùng, trong một số trường hợp, nếu được hưởng PD và hồ sơ bị đóng hoặc tạm ngưng, người đó vẫn có thể duy trì giấy phép làm việc nếu họ đang theo đuổi quyền lợi hợp pháp khác.

Trong tình hình di trú hiện nay dưới chính quyền Trump, Immigration and Customs Enforcement (ICE) và Office of the Principal Legal Advisor (OPLA) không những không chấp thuận các yêu cầu về quyền quyết định truy tố “Prosecutorial Discretion” (PD), mà còn bắt đầu nộp đơn yêu cầu mở lại tất cả các hồ sơ trước đây từng được Tòa Di Trú cho phép đóng tạm thời.

Những quý vị từng có hồ sơ được Tòa Di Trú cho đóng tạm thời nên tham khảo ý kiến của một luật sư di trú có kinh nghiệm để được tư vấn và giúp chuẩn bị giấy tờ phản đối nếu chính quyền xin mở lại hồ sơ vì các đơn yêu cầu mở lại chỉ cho phép thời hạn 10 ngày để phản hồi. Việc đệ trình văn bản phản đối này nhằm thuyết phục Tòa Di Trú rằng hồ sơ không nên được mở lại, và việc tiếp tục cho đóng tạm thời là hợp lý, mang tính nhân đạo, và phù hợp với lợi ích chung của xã hội.