Đơn I-601: Xin Miễn Cấm Nhập Vì Buôn Người
Một trong những trách nhiệm của Tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ khi xét duyệt hồ sơ xin thị thực định cư là xác định liệu đương đơn có thuộc một trong những trường hợp bị cấm nhập cảnh theo luật di trú hay không. Nếu đương đơn rơi vào một trong những điều khoản cấm nhập cảnh, Tòa Tổng Lãnh Sự sẽ từ chối cấp thị thực và thông báo cho đương đơn về quyền nộp đơn I-601 với Sở Di Trú USCIS để xin miễn trừ điều luật cấm nhập cảnh đó. Tuy nhiên, việc Tòa Tổng Lãnh Sự thông báo cho đương đơn về cơ hội nộp đơn xin miễn không có nghĩa là đương đơn đủ điều kiện để được miễn trừ, cũng như không có nghĩa là hành vi vi phạm đó có thể được miễn theo luật. Ngay cả khi đương đơn đủ điều kiện để nộp đơn I-601, điều đó cũng không bảo đảm rằng Sở Di Trú sẽ chấp thuận đơn xin miễn. Đương đơn không chỉ phải hội đủ điều kiện theo quy định, mà còn phải chứng minh rằng mình xứng đáng được hưởng sự miễn trừ thì đơn mới có khả năng được chấp thuận.
Theo điều luật 212(a)(6)(E), đương đơn có thể bị cấm nhập cảnh nếu bị coi là đã thực hiện hành vi “alien smuggling” (buôn người). Alien smuggling là thuật ngữ dùng để chỉ hành vi giúp đỡ bất kỳ ai, dưới bất kỳ hình thức nào và vào bất kỳ thời điểm nào, để nhập cảnh trái phép vào Hoa Kỳ – bất kể người đó có phải là thành viên trong gia đình hay việc giúp đỡ đó có mang lại lợi ích tài chính hay không. Hành vi buôn người có thể ảnh hưởng đến người nhập cư theo nhiều cách khác nhau: đây là một căn cứ để bị từ chối nhập cảnh, một căn cứ để bị trục xuất, một yếu tố ngăn cản việc chứng minh tư cách đạo đức tốt, và nếu bị kết án vì tội buôn người, đó sẽ bị xem là một trọng tội nghiêm trọng (aggravated felony).
Đạo Luật Di Trú và Quốc Tịch (INA) định nghĩa “buôn người” (alien smuggling) là hành vi của “bất kỳ ai cố ý khuyến khích, xúi giục, giúp đỡ, tiếp tay hoặc hỗ trợ” một người khác nhập cảnh hoặc cố gắng nhập cảnh vào Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp. Các quy định này được viết rất rộng và đã được hiểu là bao gồm cả việc gửi tiền cho ai đó để trả cho người dẫn đường, hoặc chỉ đơn giản là khuyên ai đó vào Mỹ trái phép. Người thực hiện hành vi này phải biết rõ rằng mình đang giúp người khác vào Mỹ trái phép thì mới bị coi là “buôn người.” Nếu người đó không biết rằng người được giúp không có giấy tờ hợp pháp để vào Mỹ, thì không bị xem là phạm tội buôn người. “Buôn người” không chỉ áp dụng cho những người hành nghề đưa người qua biên giới, mà còn có thể áp dụng đối với những người đưa thân nhân trong gia đình vào Mỹ trái phép.
Khi đương sự bị coi là đã có hành vi buôn người, Tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ sẽ từ chối cấp chiếu khán và yêu cầu đương sự nộp đơn I-601 với Sở Di Trú để xin miễn điều khoản cấm nhập cảnh. Để được cứu xét đơn I-601 xin miễn vì hành vi buôn người trong quá khứ, đương sự phải hội đủ hai điều kiện. Thứ nhất, đương sự phải là người đang xin thị thực định cư dựa trên hồ sơ bảo lãnh gia đình (bao gồm diện thân nhân trực hệ hoặc diện bảo lãnh theo thứ tự ưu tiên thứ nhất, thứ hai, hoặc thứ ba – nhưng không bao gồm diện ưu tiên thứ tư dành cho anh, chị, em của công dân Hoa Kỳ). Thứ hai, đương sự chỉ được phép đã từng giúp vợ hoặc chồng, cha mẹ, hoặc con ruột (và không phải bất kỳ người nào khác) nhập cảnh Hoa Kỳ một cách trái phép.
Sau khi đáp ứng hai điều kiện nêu trên, người xin miễn trừ phải thuyết phục Sở Di Trú (USCIS) chấp thuận đơn xin miễn trừ dựa trên một hoặc nhiều lý do sau: (1) Vì lý do nhân đạo – ví dụ, đương sự đang mắc bệnh và không thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế phù hợp tại quê nhà; (2) Để bảo đảm sự đoàn tụ gia đình – ví dụ, đương sự có vợ/chồng và con là công dân Hoa Kỳ đang sinh sống tại Mỹ; hoặc (3) Vì lợi ích công cộng – ví dụ, đương sự là thành viên tích cực của một tổ chức tôn giáo hoặc là một nhân viên có giá trị được cộng đồng đánh giá cao.
Thủ tục xin miễn cấm nhập cảnh do hành vi buôn người khá phức tạp. Vì vậy, những ai đang trong tình huống cần nộp mẫu đơn I-601 để xin miễn cấm nhập cảnh nên liên hệ với một luật sư chuyên về luật di trú để được đại diện và hỗ trợ trong việc chuẩn bị hồ sơ xin miễn. Luật sư di trú sẽ xem xét hoàn cảnh gia đình của quý vị và thu thập các bằng chứng cần thiết để giúp bộ hồ sơ I-601 đủ sức thuyết phục Sở Di Trú rằng đơn xin miễn của quý vị nên được chấp thuận.